نشریه
پروازشماره 48 بهمن 1396
التهاب
پاسخ طبیعی بدن به عفونت یا جراحت است، با این حال تحقیقات مولکولی نشان میدهند که
بین این فرآیند و طیف وسیعی از امراض غیرعفونی رابطه‌ی مستقیم برقرار است؛ پس
سرکوب التهاب را می‌توان راه‌حلی برای درمان این بیماریها دانست.1
در کنفرانس پزشکی بارسلونا به تاریخ 28 آگوست 2017 ترکیب جدیدی معرفی شد که با اثر
ضد التهابی خود احتمال ابتلا به عارضههای قلبی را کاهش می‌دهد. اهمیت یافتههای
جدید در آن استکه:
طبق آمار سازمان بهداشت جهانی در سال 2015 بیماری‌های قلبیعروقی بیشترین عامل
مرگومیر در جهان به شمار می‌رفتند.
دانشمندان ثابت کردند که ترکیب جدید از کاهش دهندههای کلسترول خون (استاتینها)
موثرتر خواهد بود.
گفتنی است که نزدیک به دو دهه است استاتینها به بازار دارویی راه یافتهاند و جزء
موارد پرکاربرد در نسخهی بیماران قلبی محسوب میشوند. اما سرکوب التهاب چگونه مانع
از گرفتگی عروق می‌شود؟ داستان تصلب شرایین و گرفتگی رگ از نشست چربی، روی لایهی
داخلی رگ (اندوتلیال) شروع می‌شود؛ اگر فعالیت فیزیکی قابل قبولی داشته باشیم از
اتصال چربی به سلولهای اندوتلیال جلوگیری میکنیم ولی اگر زندگی را به بیتحرکی سر
کنیم و به خوردن غذاهای پرچرب ادامه دهیم این اتصال محکم و محکمتر می‌شود تا جایی
که اندوتلیال را تحریک می‌کند و این سلولها از سیستم ایمنی تقاضای کمک میکنند؛ به
دنبال تجمع سلولهای ایمنی، فرایند التهاب در رگ خونی رخ می‌دهد که با وجود آن که
روندی حفاظتی است اما نتیجهای جز گرفتگی رگ به دنبال ندارد. اینجاست که داروی ما
دست به کار شده و با مهار التهاب مانع از انسداد رگ می‌شود.
ایدهی »مهار التهاب« سالها مورد توجه متخصصین بوده است و این کشف مهر تاییدی بر
صحت این فرضیه می‌زند؛ حتی پزشکانی که در پیشبرد مطالعات بالینی دخیل نبودند نیز
نتایج به‌دست آمده را مثبت ارزیابی کرده‌اند؛ تا جایی که مارک کریگر2، رئیس انجمن
قلب آمریکا، این دستاورد را قدمی بزرگ در مسیر کاهش مرگومیر و ناتوانیهای
جسمی دانسته است.
شرکت نوارتیس3، حامی پروژه، در تلاش است تا پایان سال جاری مجوز دارو را دریافت
کند؛ با اینکه هنوز نام مشخصی برای دارو انتخاب نشده اما قرار است آن را سه ماه یک
بار به بیمار تزریق کنند که البته دوره و نوع تزریق مورد بازبینیFDA4 قرار می‌گیرد.
حال سوال اصلی این است که: این دارو برای کدام دسته از بیماران مفید خواهد بود؟ در
آمریکا سالانه حدود 635 هزار نفر برای اولین بار دچار حملهی قلبی میشوند؛ 40 درصد
از افرادی که جان سالم به درمیبرند علی‌رغم آن‌که تحت درمان هستند به دلیل التهاب
بالای عروق هنوز در معرض خطرند؛ پس این دارو با کاهش سطح نشانگر التهابی اثر اصلی
را روی این دسته از بیماران می‌گذارد؛ ولی جایگزین هیچ یک از درمان‌های کنونی محسوب
نمیشود.
اهمیت این موضوع به قدری بوده که مقالهای در این باره در مجلههای پزشکی Lancet و
New England Journal of Medicin
به چاپ رسیده است؛ با اینحال پزشکان خواهان نتایج آزمایش‌هایی هستند که ثابت کند
مهار مسیر التهاب، احتمال ابتلا به بیماری‌های عفونی را افزایش نمی‌دهد.
علی‌رغم سرمایه‌گذاری و پیشرفت‌های بسیار در صنعت داروسازی نباید فراموش کرد که
پیشگیری بهتر از درمان است، پس بد نیست در پایان مروری بر عوامل به وجود آورنده ی
فشار خون نیز داشته باشیم.
از مهم‌ترین ریسک فاکتورهای بیماری فشار خون می‌توان به اضافه وزن، استفاده از
نوشیدنی‌های الکلی، استرس، کشیدن سیگار، فعالیت فیزیکی کم، کمبود ویتامین D اشاره
کرد.
در صورتی‌که فعالیت فیزیکی و ورزش کردن با افزایش الاستیسیته‌ی رگ‌ها از اتصال محکم
پلاک‌های چربی جلوگیری می‌کند و در کنار تغذیه‌ی سالم راهکار خوبی برای پیشگیری از
ابتلا به فشارخون محسوب می‌شود.
1- برای اطلاع بیشتر به مقاله با عنوان the inflammation theory of disease مراجعه
کنید.
2- Mark creager
3- Novartis شرکت چند ملیتی داروسازی مستقر در بازل، سوئیس است، که از نظر میزان
فروش، رتبه‌ی دوم از بزرگ‌ترین شرکت‌های داروسازی جهان را به خود اختصاص داده است.
4- Food and drug administration سازمان غذا و داروی آمریکا
منابع:
www.who.int
www.Sciencealert.com
www.ncbi.nlm.nih.gov
www.wikipedia.com
