امید شایان‌مهر
فعال اجتماعی و عضو کمیته فرهنگی انجمن کلیمیان
پاییز 97
ایلانوت
در پانزدهم ماه شواط به عنوان سال نو درختان شناخته می‌شود و این روز، روز شادی قوم
یهود نامیده شده و سرسبزی، طراوت، نو شدن زندگی و برکت سفره‌ی انسان را با خود به
همراه دارد. ایلانوت جشن پاسداری از طبیعت و حفظ و حراست از مواهب الهی است.
کلمه‌ی «ایلان» به معنی «درخت» و «ایلانوت» کنایه از «بیداری و حیات دوباره درختان
از خواب زمستانی»
می‌باشد. به عبارت دیگر ایلانوت تولد دوباره و روز سرنوشت درختان نام گرفته است.
همچنان که در روز «روش‌هشانا» خداوند متعال انسان‌ها را قضاوت می‌نماید، 15 شواط
نیز اول سال درختان بوده و تقدیر یک ساله درختان و نباتات مورد بررسی قرار می‌گیرد.
15 شواط پیام مهمی را برای ما انسان‌ها به همراه دارد، بدین مضمون که «ای انسان:
همان‌گونه که ماه در شب پانزدهم به درجه تکامل خود می‌رسد، تو نیز در عین تواضع و
فروتنی برای کامل شدن و تکامل معنوی خود پیش قدم باش و در حقیقت نیمه‌ی کامل کننده
یک فرد دیگر باش و برای رفع مشکلات دیگران قدم بردار».
همان‌گونه که یک درخت بی‌آنکه به دنبال منفعت خود باشد و تفاوتی بین آدمیان بگذارد،
به همه انسان‌ها برکت رسانده و آنها را در زیر سایه‌ی خود محفوظ می‌دارد، تو هم
این گونه باش و چنین رفتار کن.
جشن ایلانوت بیانگر مأیوس نشدن انسان در قبال سردی‌های زندگی و داشتن نگرش مثبت و
امیدوارانه حتی در اوج سختی‌ها می‌باشد. داشتن نگرش مثبت و امیدوار بودن به فرداهای
روشن یکی از ارکان و ملزوماتی می‌باشد که انسان به کمک آن می‌تواند در دنیای روزمره
بهتر زندگی کرده و در مقابل تنش‌ها و مشکلات عدیده زندگی، وجود خود را مصونیت بخشد.
بالطبع عبور کردن از فراز ابرهای مه‌آلود غم، یاس و ناامیدی و رسیدن به قلل مرتفع
سربلندی ارتباط مستقیم و تنگاتنگی به نحوه تفکر و نگرش مثبت انسان داشته و کسب چنین
مهارتی مستلزم نزدیکی به خدا و درخواست‌های پی در پی و مکرر از او می‌باشد. انسان
در شب ایلانوت و در هنگامی که قریب به اتفاق درختان در خواب زمستانی بوده و فصل
میوه دادن آنها به پایان رسیده است، با خواندن براخا (ابراز شکرگزاری و قدرشناسی)
به‌روی میوه‌های مختلف برای باروری و مثمرثمر شدن این درختان در سال نو از خداوند
کمک خواسته و امیدوارانه از او انتظار دارد که سالی آکنده از برکت را در پیش رو
داشته باشد.
دانشمندان یهود معتقدند که انسان سعی کند در چنین شب فرخنده‌ای جهت بارور شدن
درختان میوه و برکت و فراوانی در محصولات کشاورزی و همچنین قدرشناسی از موهبت‌های
خداوند و با توجه به این که درختان، میوه‌ها و نباتات تأثیر مستقیم و به‌سزایی به
زندگی و حیات انسان دارند، سفره‌ای رنگارنگ را بر پا کرده و با شادی و سرور از آنها
استفاده نماید.
در بین این همه میوه‌های رنگارنگ، تعدادی از آنها از امتیاز ویژه و خاصی
برخوردارند. این محصولات که با نام «محصولات سرزمین مقدس» مزین شده‌اند برای سفره‌ی
ایلانوت شکوه و برکتی خاص را به همراه دارند و یکی از این محصولات ویژه «زیتون»
است؛ در زمان آبادی
بیت‌همیقداش (معبد مقدس) از زیتون، روغن تهیه کرده و برای روشنایی شمع‌های
بت‌همیقداش، میشکان و حتی شمع‌های شبات استفاده می‌کردند. و این مهم سمبلی است که
انسان همواره شمع راه دیگران در جاده‌های تاریک و ظلمات آنان باشد. محصول دیگری که
از این امتیاز ویژه برخوردار است «خرماست». درخت خرما در زمان قدیم از همه‌ی بخش‌ها
و قسمت‌های مختلف آن استفاده می‌شد. از میوه و شاخه خرما جهت ساختن سوکا (سایبان)،
از تنه خرما جهت ساختن تیر ستون در منازل قدیمی، از رشته الیاف آن جهت درست کردن
طناب، از برگ خرما جهت ساختن غربال و ... . انسان در این شب با در دست گرفتن میوه
مذکور به خداوند اعلام می‌کند که پروردگارا! با تمام وجودم همواره در اختیار تو
هستم.
محصول دیگری که در این زمره موارد قرار می‌گیرد، «انگور» است. درخت انگور از
خوشه‌های بزرگ و کوچک تشکیل شده و خوشه-های پر بار و بزرگ در مواقع آویزان شدن،
بیشتر خمیده شده و این نکته‌ایست که صاحبان علم و دانش باید همواره با تواضع و
فروتنی خاصی در حضور مردم ظاهر شوند.
در ایلانوت با سفره‌ای پر از نوبرانه‌ها، محصولات بهشتی و رنگارنگ «خرما، انگور،
انجیر، انار و ....» بالطبع در این هنگام نیز باید به یاد کسانی باشیم که در زندگی
آنها خبری از سفره‌های رنگارنگ و پر نیست، خبری از برکت و فراوانی، ارامش و رفاه
نیست؛ پس آن هنگام که در زیر سایه درخت لطف الهی سکنی گزیده‌ایم چه زیباست به یاد
انسان‌هایی باشیم که به لطف و کرم ما نیازمندند و آن هنگام چه زیباست 15 شواط و چه
نیکوست ایلانوت، جشن برکت و سرسبزی و نو شدن، جشن خیرخواهی و
نیک‌خواهی برای دیگران.
یادمان باشد خدا همین حوالی است، همین نزدیکی ... کنار سفره‌ی ایلانوت» .
