روبرت شمیان
مترجم، کارشناس ارشد زبان انگلیسی
پاییز 97
ارنست
دیوید کلاین[1] در سال 1899 در زاتمار، شرقیترین بخش امپراتوری اتریش- مجارستان
(که امروز رومانی نام دارد)، به دنیا آمد. از کودکی دارای استعداد
فوقالعاده یادگیری بود، بهطوریکه در 9 سالگی تمام کتاب تِهیلیم (مزامیر داوود)
را از حفظ بود و در دوران جوانی بیش از 40 زبان را فراگرفت.
کلاین در دانشگاههای بوداپست و وین به تحصیل فلسفهی محض و زبانشناسی پرداخت و در
سال ۱۹۲۵ به مقام دکترای فلسفه از دانشگاه وین نایل شد. تخصص ویژه او در زبانهای
سامی، لاتین و فلسفهی آنها بود. از سال 1929 تا 1944 ربای (حاخام) منطقهی نو
زامکه در کشور چکسلواکی و چند منطقهی یهودی دیگر بود.
او در جنگ جهانی دوم در سال 1944 برای مدتی در اسارت نازیها به سر برد و ابتدا به
اردوگاه آشویتس و سپس به اردوگاه کار اجباری داخائو منتقل گشت. در پایان جنگ توسط
سربازان آمریکایی در سال ۱۹۴۵ آزاد شد. پدر، همسر، تنها پسرش و دو نفر از سه خواهر
او در اردوگاه‌های کار اجباری و مرگ از دنیا رفتند. پس از هولوکاست او به زادگاهش
بازگشت و کمی بعد به پاریس رهسپار شد که دو سال حاخام یک کنیسه بود و پس از آن در
سال ۱۹۵2 به کانادا سفر کرد و تا پایان عمر حاخام کنیسهای در تورنتو شد. این جا
بود که این زبانشناس برجسته توانست خود را وقف پروژه‌هایی کند که سالها در فکر و
انتظارش بود و در اروپا آنها را قبلا شروع کرده بود. برای بیست سال بعد دکتر کلاین
خود را وقف مطالعه تاریخ زبان انگلیسی نمود.
انگلیسی دارای بیش از ۴۰ ریشه در زبانهای دیگر (از جمله برخی زبان های منسوخ) بود
و کلاین به آنها تسلط داشت. این استاد زبانشناس در سال 1966 اولین دیکشنری
ریشه‌ای و جامع زبان انگلیسی را که در نوع خود بینظیر بود برای خوانندگان زبان
انگلیسی تدوین نمود[2]. دو دهه پس از آن در 1987 فرهنگ جامع اشتقاق زبان عبری[3] را
که فرهنگی کامل و کاربردی در این زبان بود ارائه کرد که حاصل ۱۰ سال تلاش مستمر وی
بود.
مباحثی
در مورد موارد مشکوک ریشه، فراوانی کلمات و جملهها موجب شد کاملترین و با
ارزشترین دیکشنری زمان در حوزه زبان عبری پدید آید بطوریکه این فرهنگ در دامنه
لغات و اعتبار خود بینظیر است.
ارنست کلاین، این زبانشناس و فرهنگنویس، مجموعهای از کلمات با اصل، ریشه و تنوع
آنها به خصوص کلمات عبری ارائه نموده که تاریخ تغییر آنها را با مشخص کردن دوره
همراه با معنا و کاربرد آنها در طی قرون اضافه نموده است.
در این فرهنگ کلمات امروزی و عبری مدرن به طور گسترده به کار رفته است و کلمات
دوران عهد قدیم،
جملههای ربیها، برخی کلمات دوران پیشینتر نیز به کار برده شده است که با کلمات
هم ریشه از عبری، آرامی، یونانی، عربی و سایر زبانها این فرهنگ را غنی نموده است.
این فرهنگ همچنین شامل تعاریف مختصر و نقش کلمه و معانی مختلف لیست شده به طور
مسلسل است و میتوان آن را دستیار تخصصی برای راهنمایان و مترجمان بطور کاربردی
دانست. اثر این ادیب یهودی برای بسیاری از محققان، دانش جویان، معلمان، ادیبان و
خوانندگان و نویسندگان نه فقط در ادبیات بلکه در زمینه مطالعات ادبیات تطبیقی و
زبانشناسی تاریخی و معناشناسی و سایر علوم مربوط زبان و فرهنگ کاربرد دارد.
سرانجام این عالم بزرگ زبانشناس در سال 1983 در کانادا چشم از جهان فروبست.
منابع
1- دیکشنری جامع اشتقاق زبان عبری
2- Ernest Klein: Wikipedia
[1] - Ernest David Klein
[2]- A Comprehensive Etymological Dictionary of the English Language
[3]- A Comprehensive Etymological Dictionary of the Hebrew Language for Readers
of English
