امید شایان‌مهر
فعال اجتماعی و عضو کمیته فرهنگی انجمن کلیمیان تهران

 

رویدادی که به ارزش ماه کیسلو כסלו «ماه معجزه و نجات برای یهودیان جهان» افزوده است حنوکاست. این واقعه در یکی از تاریک‌ترین زمان‌های تاریخ یهودیان روی داده است.
به دنبال آبادی بت‌همیقداش (معبد مقدس) دوم، حدود 300 سال قبل از میلاد قدرت جدیدی از اروپا کم کم پا گرفت که تمام امپراطوری زمان خود را به چالش کشید. این پدیدۀ جدید قدرتی نبود به جز قدرت یونانیان و تمدن و آئینی که به عنوان «هلنیسم» نامیده می‌شد. این قدرت و تمدن جدید برای اولین بار قسمت بزرگی از آسیا و خاورمیانه را تسخیر نمود که از آن جمله حکومت یهودا در سرزمین مقدس بود.
پس از فرمانروایی یونانیان بر سرزمین مقدس، حکومت آنان تأثیرات سوء و منفی متفاوتی را بر یهودیان گذاشت. فرهنگ و تمدن یونانی به خاطر ظرافت و زیبایی ظاهری خود، فکر گروهی از یهودیان را به خود معطوف داشت. تهاجم یونانیان به کشور یهودا و سرزمین مقدس یک تهاجم نظامی و جنگ کلاسیک نبود، بلکه تهاجم به فرهنگ و آداب و رسوم و اعتقادات دینی و مذهبی یک قوم بود. یونانیان به وجود خدای حقیقی و یکتا، اعتقاد و ایمانی نداشتند و برای هر پدیده، یک خدا و الهه خاص را می‌پرستیدند. آنها دارای استعداد غیرطبیعی بودند تا آن چیزی را که دیده بودند با زیبایی و قدرت بی‌نظیرشان به تصویر بکشند. اما، آنها قلمروها را نمی‌شناختند. اخلاق، دین‌داری، خداشناسی و معنویت ماورای فهم آنها بود. اشتباه فاحش آنها این بود که تصور می‌کردند روحانیت و معنویت برای دنیای آنها خطرناک‌ و تهدیدآمیز است.
متأسفانه گروهی از یهودیان آن زمان تحت تأثیر فرهنگ و آداب و رسوم یونانیان قرار گرفتند و اعمال آنها را الگو و سرلوحه خویش قرار دادند و از رسوم و آئین مذهبی و قومی خویش دست برداشتند که تاریخ به این دسته از یهودیان لقب «هلنیست» (پیروان فرهنگ و تمدن یونان) داده است.
هلنیست‌ها نسبت به فرامین تورات مقدس یاغی و متمرد شدند، زیرا که فکرشان را (به زعم یونانیان) به مکان‌های ناشناخته برده بود. در مقابل افکار و اعتقادات «هلنیست‌ها» گروهی از یهودیان به مبارزه بر علیه این مهم برخاستند. این گروه که مشهور به «حسیدیم» بودند به تورات مقدس و حفظ و اجرای فرامین آن ایمان کامل داشتند. یکی از روحانیون بزرگ یهود به نام «متتیا حشمونایی» به همراه پنج پسرانش فرماندهی یهودیان را علیه یونانیان به دست گرفت. این گروه به علت ضربات مهلک و
کوبنده‌ای که به دشمنان وارد ساخته بود بعدها به نام گروه «مکابی» یعنی «کوبنده» شهرت یافت. این گروه جمله‌ای معروف از تورات مقدس را «מי כמוכה באלים ה"» به معنی «چه کسی در حد توانایی تو است ای خدا» سرلوحه خود قرار داد. بالاخره پس از جنگ‌های متوالی و دشوار، مکابی‌ها با ایمان به خدا موفق شدند دشمن را شکست داده و به معبد مقدس که تا به حال در تصرف آنها بود وارد شوند. اما شادی آنها به حزن و اندوه تبدیل شد چرا که تمام مکان‌ها و وسایل مقدس توسط یونانیان ناپاک گشته بود. ولی آنان با امید و توکل به خدا و با اتحاد و همبستگی موفق شدند، معبد مقدس را پاک و مطهر سازند. آنگاه معجزه‌ای بزرگ اتفاق افتاد.
یونانیان، منورا (شمعدان بت‌همیقداش) را که سمبل روح و نور الهی بود ناپاک و نجس کرده بودند. اولین کاری که یهودیان دلاور انجام دادند این بود که تلاش کردند منورا را دوباره روشن کنند. چرا این کار برای آنها اهمیت داشت؟ دلیل این بود که آنها برای استقلال حکومت نجنگیده بودند بلکه آنـها برای نوسازی روحانی و فــرهنگ یهودیـــت مبارزه کرده بودند و روشن کردن منورا، پاسخ آنها به جهان‌بینی تاریک ماده‌گرا بود.
در روز 25 ماه عبری کیسلو، در همان ایامی که دشمنان، ستمگری علیه یهودیان با ایمان را آغاز کرده بودند، معبد مقدس به دست مکابیان مؤمن مجددا افتتاح شد. امروزه یهودیان سراسر جهان در این ایام، «حنوکا» را به مناسبت افتتاح مجدد معبد مقدس به دست مکابیان و گشایش و پیروزی آنان برعلیه دشمنان جشن می‌گیرند و با نظاره کردن نوری که از شمع‌ها ساطع می‌گردد معجزه بزرگ خداوند را یادآوری کرده و شکرگزار مددها و نعمت‌های بی‌دریغ او هستند.
 





	استفاده از مطالب اين سايت تنها با ذكر منبع (بصورت لینک مستقیم) بلامانع است. .Using the materials of this site with mentioning the reference is free این صفحه بطور هوشمند خود را با نمایشگرهای موبایل و تبلت نیز منطبق می‌کند لطفا در صورت اشکال، به مسئولین فنی ما اطلاع دهید