ژاکلین اوهب
مهر
1378
"پرستش" ، "کار کردن" و "بندگی" در زبان عبری هر سه با یک لفظ
"לעבור" یا معادل عربی آن "عبادت" به کار می رود. کلمه "עבודה" نیز به معنای "کار"
است و در عین حال به خدمت های مذهبی و عبادی کاهنان و لاویان در معبد بیت المقدس
نیز اطلاق می شد . امروزه در ادبیات مذهبی یهود، این کلمه در معنای دعا و بخش مرکزی
نماز (شمونه عسره) استفاده می شود.
در تورات در ده فرمان آمده است:
"אנוכי ה" אל היף אשר הוצאתף מארץ מצרים מבית עבדים "
من هستم خدای خالقت که تو را از سرزمین مصر از خانه "غلامی و بندگی" خارج نمودم
.(شموت- فصل 20)
چرا در تورات کلمه "מבית עבדים" یعنی از "خانه غلامی" آورده شده است؟ خداوند به جای این کلمه ممکن بو بفرماید "من هستم خدای خالقت که آسمان و زمین را بوجود آوردیم" ب این جمله که "من هستم خدایی که به تو تورات و شریعت دادم". ولی چنین کلمه ای گفته
نشده و تورا عمد این جمله یعنی از "خانه غلامی و بندگی" را می گوید. علت چیست؟ برای اجرای کامل و صحیح ده فرمان مقدس، ابتدا انسان باید آزاد باشد تا بتواند 9
فرمان دیگر را انجام دهد . به این معنا که تا وقتی انسان اسیر و برده انسان دیگر و
تابع دیگری است نمی تواند اوامر و فرامین ا.لهی را به نحو احسن انجام دهد. یعنی به
طور کامل باید از تمام قید و بندها آزاد باشد.
قید و بندهای فیزیکی ، مثل این که انسان برده و اسیر موجودی همانند خودش است و بنده
انسان دیگری است و دوم هواهای نفسانی و شهوات جسمانی که چنین انسانی هرگز آزاد
نخواهد بو و همواره تسلیم خواهش ها و تمایلات نفسانی خویش از هیچ کاری دریغ نمیکند
و او همیشه غلام و برده است پس شرط اول برای اجرای صحیح فرامین خداوند : همانا
آزادی از قید و بند های فیزیکی و رهایی از بردگی انسانی است و شرط دوم: آزادی از
هوی و هوس و شهوات جسمانی و خویشتن داری است.
از سوی دیگر خداوند می فرماید:
"ולעבדו בכל לבבכם ובכל נפשכם" "او را با تمام قلبتان و با تمام جانتان عبادت کند"
(دواریم- فصل 11)
او در ابتدا بندگی انسانی را منع فرموده اما در این آیه ، همان ریشه עבד - بنده –
ر برای عبادت خالق به کار می برد.
می دانیم غلام هرگز در برابر ارباب خود ایستادگی نمی کند و هر چه بر او حکم کند به
ناچار باید بپذیرد . همین گونه یک انسان مومن که خود را بنده خدا می داند هرگز
نباید در مقابل مشیت خداوند و اراده اش مقاومت کند و دهان به ناسپاسی بگشاید . چون
او مالک و خالق ماست و هر چه او اراده کند، خواهد شد و ما نیز چون بنده او هستیم
باید تسلیم ذات و خواسته او باشیم . ب این اعتقاد که هر چه از جانب خداوند برای
بندگانش صادر می شود به جز خیر و خوبی چیز دیگری نیست.
همچنین غلام و بنده هرگز از صاحب کار خود بیش از حق خویش طلبکار نیست و هر چه او
داده با نهایت رضایت می پذیرد وبیش از آن طلب نمی کند.
همین طور انسانی که خود را بنده خدا می داند از خالق خویش طلبکار نیست. در صورتی که
می دانیم در نمازها و تفیلاها قسمت هایی وجود دارد که انسان خواست ها، نیازها و
حاجت های شخصی خویش را به درگاه خدا می گوید و از او می خواهد که آروزهایش را
برآورده سازد.
چون انسان به خاطر ضعیف بودن ، قادر به تامین نیازها و خواسته های خود نیست لذا دست
به دامان خدا می شود و این حق را دارد که در حد مشروع، در تفیلا، نیازش کمک بطلبد و این با طلبکار بودن از خدا فرق دارد خدا نیز بر همه مخلوقات خود منت نهاده و
آرزوهای مشروع و مجاز آنها را اگر به خیر و صلاح آنها باشد برآورده خواهد کرد.
مقالات مرتبط:
مراسم سِدِر (سفره دو شب پسح) و فلسفه این رسوم
پِسَح: عید آزادی
پسح عید
آزادی یادآور رستن از ظلم و بیداد و بیعدالتی
نگاهی به پسح از
دیدگاه قرآن كریم
پـسـح :
عیـد آزادی و یکی از اعیاد سه گانه یهودیان
برگزاری مراسم عید پسح در
موسسه گفتگوی ادیان
