رحمن دلرحیم
پژوهشگر و مدرس زبان و تعلیمات دین یهود
پاییز 97
%20of%2010018.jpg)
هر
سال در پانزدهم ماه عبری شواط، ملت یهود طبق سنت و دستور مذهبی «ایلانوت» یا جشن
درختان را باشکوه ویژه‌ای برگزار می‌کند. برای آگاهی بیشتر از قدمت و فلسفه این
رویداد بهتر است به تقویم یهودی که پانزدهم ماه عبری «شواط» را اول سال درختان به
حساب آورده نگاهی بکنیم:
نخستین نشانه جشن و دستور برگزاری آن کتاب «میشنا» یا اولین مجموعه قوانین یهود که
200 میلادی به وسیله ربی یهودا هناسی تدوین گردیده است به چشم
می‌خورد. میشنا این عید را که زمان آن با گردش طبیعت همراه و سازگار است «اول سال
درختان» به شمار آورده است.
دلیل این جشن به آنجا مربوط می‌شود که طبق دستور مذهبی کشاور یهودی می‌بایست یک دهم
از محصولات کشاورزی خود را در راه خیر مصرف و برای کمک به فقرا و تهیدستان اختصاص
دهد، از این رو انتخاب روزی به عنوان «اول سال درختان» امری ضروری بود و چون روز
پانزدهم شواط از نظر تجدید حیات درختان و نیز تغییر وضع هوا و خاک مناسب‌ترین زمان
تشخیص داده شد به عنوان روز «ایلانوت» (جشن درختان) تعیین شد.
درخت در یهودیت نشانه زندگی و سمبل انسانی پاک و صادق است که سرفراز و افراشته راه
می‌رود و زندگی
می‌کند. درخت در هر آب و هوایی رشد می‌کند و ریشه
می‌دواند، از باد و باران گرما و سرما نمی‌هراسد و چون بهار دوباره می‌آید، زندگی
از سر می‌گیرد و میوه می‌دهد.
روند زندگی درخت و دقت در آن بهترین و
آموزنده‌ترین درس برای زندگی آدمیان است مقاومت و پایداری در انسان‌ها تنها با قوی
ساختن ریشه‌های معنوی پدید می‌آید. همانگونه که ریشه‌های درخت عامل اساسی زندگی و
استحکام آن به شمار می‌رود. در مراسم مذهبی ویژه‌ای که در شب این جشن در خانه یهودی
برگزار
می‌شود، انواع محصولات زمینی و درختی تبرک می‌شوند. در این مراسم باروری درختان،
فراوانی غذا برای انسان‌ها آرزو می‌شود و برای دور شدن قحطی و گرسنگی و بیماری از
روی کره زمین از پیشگاه خدای بزرگ استدعا می‌گردد. در کشور عزیز ما ایران چنین رسم
است که در شب ایلانوت تمام اهل فامیل در منزل بزرگ فامیل گرد هم آمده و این جشن را
گرامی می‌دارند.
در این شب از تمام میوه‌های درختی و زمینی گرفته تا انواع خشکبار مقداری فراهم کرده
و به پاس نعماتی که خداوند ارزانی داشته است برای هر میوه براخایی (دعایی) گفته و
برای شکرگذاری از آن می‌خورند.
هم‌اکنون در ایران عزیز رسم چنین است که نامزدها هدیه‌هایی به عنوان ایلانوتی در
این شب برای همدیگر می‌فرستند. ضمنا چند سالی است که روز 15 اسفند
به عنوان روز درختکاری مقرر گردیده است، این یک کوشش همگانی مخصوصا به وسیله
دانش‌آموزان به منظور نشاندن نهالی صورت می‌گیرد تا ایران نو، سرسبز و باصفا گردد.
