انجمن کلیمیان تهران
   

مجموعه ای از کتب فارسی در باره یهودیت

   

اردیبهشت 81
 

«سفرنامة رابي بنيامين تودولايي» عنوان كتابي است كه «مهوش ناطق‌» آن را از روي ترجمة آلماني «ماركوس وگرونهوت» به فارسي برگردانده و «نشر كارنگ» آن را در سال 1380 منتشر كرده است . «رابي بنيامين» سياحي يهودي اهل اسپانيا بود، كه به دليل شرايط سخت زندگي يهوديان اسپانيا در قرن دوازدهم ميلادي، از سوي عده‏اي از همكيشان خود مأموريت مي‏يابد كه به شرق سفر كرده و با تحليل و بررسي اوضاع يهوديان مناطق مختلف، راهنماي مهاجرت احتمالي همكيشان اسپانيايي به سرزمين‏هاي شرقي باشد . وي پس از عبور از سوريه، ‌فلسطين و بين‏النهرين وارد ايران مي‏شود و از خوزستان، اصفهان، شيراز،‌ خيوه و سمرقند نيز بازديد مي‏كند و ضمن اين جابجايي‏ها مشاهدات خود را از اوضاع سياسي و اجتماعي وقت، به خصوص وضع زندگي يهوديان به رشته تحرير درمي‏آورد ( اصل اين سفرنامه به زبان عبري است ) . بخشي كوتاه از اين كتاب را در مورد يهوديان ايران از نظر مي‏گذرانيم : از اين رشته كوه‏ها تا شهر بزرگ همدان، پايتخت مادها، ده روز راه است. در اين شهر پنجاه هزار يهودي زندگي مي‏كنند. در برابر يكي از كنيسه‏ها «مردخاي» و «استر» دفن شده‏اند . از همدان تا طبرستان در كنار رود اوزن، چهار روز راه است . در اين جا چهار هزار خانوادة يهودي زندگي مي‏كند . پس از يك سفر هفت روزه از همدان به اصفهان مي‏رسيم، شهر بزرگي كه مقر حكومت و فاصله دوسر آن سه مايل است. تقريبا ‌15000 خانوادة يهودي در اين شهر زندگي مي‏كنند . سرشلوم كه از طرف رباني بزرگ به رياست تمام مناطق يهودي‏نشين ايران انتخاب شده، يك خاخام مذهبي است . تا شيراز، شهر مستحكم فارس، چهار روز راه است . در اين شهر10.000 خانوادة يهودي ساكن‏اند . پس از طي هفت روز راه از آن جا به خيوه مي‏رسيم، يك شهر بزرگ تجاري بر ساحل رود جيحون كه مردم از تمام نقاط امپراطوري به آن جا مي‏آيند و يك منطقة يهودي‏نشين متشكل از 8000 خانواده دارد. اين سرزمين بسيار وسيع است . در سمرقند، شهر بزرگي كه از فارس پنج روز راه فاصله دارد و در مرز امپراطوري قرار گرفته، 50.000 يهودي زندگي مي‏كنند و شاهزاده، رابي عباديه در رأس آنان است. ولي در ميان اين خانواده‏ها حكما و افراد ثروتمند، بسيار است . از سمرقند تا تبت كه در جنگل‏هاي آن حيوانات نافه‏دار زندگي مي‏كنند، چهار روز راه است . از تبت تا رشته كوه‏هاي قزوين كه تا كنارة رود اوزون كشيده شده، 26 روز راه است . مردمي كه در ايران سكونت دارند با اطمينان مي‏گويند كه ساكنين شهرهاي اطراف نيشابور از چهار قبيله‏اند : قبيله‏هاي دان، زبولون،‌ آشر و نفتالي . اين قبايل اولين تبعيدياني بودند كه شلمنصر آن‏ها را تبعيد كرد . آن طور كه نوشته‏اند : « و او قوم اسرائيل را به آشور راند و آن‏ها را در خالوخ، خابور، بر ساحل رود ازون و شهرهاي منطقه‏اي مداين ساكن كرد». عبور از سرزمين اين قبايل بيست و يك روز طول مي‏كشد . شهرها و قلاع مستحكم آنها بر روي رشته كوهي است كه رودخانة جيحون راه ورود به آن را از يك طرف كاملا بسته است. هيچ قدرت بيگانه‏اي بر آن‏ها حكومت نمي‏كند و فرمانرواي آن يك شاهزادة يهودي است به نام «رابي يوسف امرخه‏ هالوي» .

***


«ديپلماسي پنهان : اسنادي در روابط ايران و اسرائيل در عصر پهلوي با مروري بر پيشينه تاريخي يهوديان ايران» نام كتابي است نوشته «مرتضي قانون» كه انتشارات «طبرستان » آن را در سال جاري منتشر كرده است . كتاب شامل دو بخش است، بخش اول تحت عنوان «يهوديان ايران» شامل فصولي چون «سيري در تاريخ بني‏اسرائيل»، «يهوديان ايران در گذر تاريخ» و « نهادها و سازمان‏هاي يهود در ايران » ‌مي‏باشد . لازم به ذكر است كه كتاب «تاريخ يهود ايران» تأليف دكتر «حبيب لوي‌» از مهمترين منابع نويسنده براي نگارش بخش نخست كتاب بوده است .

***

 «صنعت يهودي سوزي» نام كتابي است نوشته «‌نورمن ج . فينكلشتاين»‌، ترجمة «سوسن سليم‏زاده»، نشر‏ «‏سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي»، بهار 1381. نويسنده كتاب خبرنگاري است كه پدر و مادرش از بازماندگان گتوهاي ورشو بوده‏اند . وي در عين حال در اين كتاب نسبت به نوع رويكرد يهوديان ( به خصوص يهوديان آمريكا ) به موضوع كشتار يهوديان در جنگ جهاني دوم نگاهي منتقدانه دارد و معتقد است بزرگ‏نمايي بيش از حد و بعضاً دروغ‏پردازي نسبت به اين واقعيت انكارناپذير قرن حاضر، باعث فراموشي و لوث شدن آن گشته است . در پيشگفتار اين كتاب از زبان نويسنده مي‏خوانيم : « ... گاهي مي‏انديشم، «كشف» كشتار جمعي يهوديان به دست حزب نازي آلمان هيتلري از سوي يهوديان آمريكايي، ناگوارتر از فراموشي و ناديده انگاشتن آن بوده است . درست است كه پدر و مادرم در خلوت خود در گذشته‏شان فرو مي‏رفتند، اما رنج‏هايي را كه تاب آوردند، آشكارا در منظر همگان عرضه نمي‏كردند تا به آن سنديت و اعتبار بخشند. من خاطرة رنج و عذاب خانواده‏ام را حقيقتاً پاس مي‏دارم. صنعت يهودي‏سوزي با صف‏آرايي كنوني‏اش براي به چنگ آوردن پول از اروپا، به بهانة « قربانيان نيازمند يهودي‏سوزي»، جايگاه اخلاقي شهادت ايشان را تا سطح قمارخانة « مونت كارلو » كاهش داده است . اما، ‌افزون بر اين دل‏آزردگي، هنوز بر اين عقيده‏ام كه پاسداري از ارزش و اعتبار پيشينة تاريخي و حتي مبارزه براي اين هدف، ارزشمند و مهم است ... يادگيري حقيقي از كشتار جمعي يهوديان به دست حزب نازي آلمان هيتلري زماني به بار مي‏نشيند كه از ابعاد مادي آن بكاهيم و بر ابعاد اخلاقي‏اش بيفزائيم . منابع شخصي و همگاني بسياري براي يادآوري جنايات نازي‏ها به كار آمده‏اند. آنچه از اين رهگذر به دست آمده، بي‏ارزش است و هدف بزرگداشت رنج‏هاي يهوديان را برآورده نمي‏سازد، بلكه تجليلي از جلوه اغراق‏آميز يهوديان است . براي گشودن قلب‏هايمان به ديگر رنج‏هاي انسانيت، زمان بسياري گذشته است و اين درس بزرگي بود كه مادرم به من آموخت. هيچ‏گاه، حتي يك بار از او نشنيدم كه بگويد : «مقايسه نكن‌» . مادرم همواره مقايسه مي‏كرد . شكي نيست كه بايد تمايزهاي تاريخي را ترسيم كنيم . اما، ‌جدايي اخلاقي ميان رنج‏هاي « ما » و رنج‏هاي «ديگران» بيانگر تحريف اخلاقي آشكار است . افلاطون با نگاه انساني خود مي‏گويد : «نمي‏توان دو انسان نگون‏بخت را با يكديگر مقايسه كرد و گفت يكي از ديگري خوشبخت‏تر است» . با توجه به رنج‏هاي سياه‏پوستان امريكا، ويتنامي‏ها و فلسطيني‏ها، باور مادرم همواره بر اين بود كه ما همگي قربانيان كشتار جمعي هستيم ... » «اسطوره يهودي‏كشي» ويرايش ديگري است از همين كتاب ( ترجمه : علاءالدين طباطبائي ) كه «نشر هرمس» به زودي آن را منتشر خواهد كرد .

 ***

«كتاب‏شناسي اسرائيل» نام كتابي است كه «توسعه فرهنگي مطالعات و تحقيقات بين‏المللي ابرار‌ معاصر تهران» آن ا در زمستان 1380 (چاپ نخست) متشر كرده است . اين كتاب با هدف بررسي كتاب‏هاي مرتبط با اسرائيل، صهيونيسم، يهود و اطلاعات كتاب‏شناختي موجود در آن تدوين شده است . در پايان نيز به بررسي و ارائه اطلاعات كتاب‏شناختي كتاب‏هاي اسرائيل در بين سال‏هاي 2000 و 2001 ميلادي پرداخته است . كتاب‏هاي قبل از سال 2000 و 2001 علاوه بر اطلاعات كتاب‏شناختي موجود در آن، داراي چكيده نيز هستند .

 ***

 «كتاب تنهايي» عنوان كتابي است از «حجت الاسلام محمدرضا زائري» كه «سروش» ( انتشارات صدا و سيما )‌ دفتر يكم آن را در اسفند 1380 منتشر كرده است (چاپ دوم). كتاب مذكور مجموعه‏اي است از جملات و احاديث روحاني كه به زبان ساده و روان بازنويسي گشته است . اين كلمات همگي با مخاطب قرار دادن انسان با تركيب «آي فرزند آدم» آغاز گشته و حول محور «انس با خدا»‌ از زبان خداوند با آدمي سخن مي‏گويند. در ابتداي اين كتاب آمده است:‌ «چه مسلمان باشم، چه مسيحي چه زرتشتي، چه كليمي همين كه انسان باشم همين كه فرزند آدم باشم كافي است تا در آرام‏ترين خلوت تنهايي‏ام صدايي آسماني نجوا كند با من : آي فرزند آدم ... »‌ .

مقاله مرتبط

مقاله مرتبط

مقاله مرتبط

مقاله مرتبط

مقاله مرتبط

مقاله مرتبط

مقاله مرتبط

مقاله مرتبط

مقاله مرتبط



 

 

 

Back Up Next 

 

 

 

 

استفاده از مطالب اين سايت تنها با ذكر منبع (بصورت لینک مستقیم) بلامانع است.
.Using the materials of this site with mentioning the reference is free

این صفحه بطور هوشمند خود را با نمایشگرهای موبایل و تبلت نیز منطبق می‌کند
لطفا در صورت اشکال، به مسئولین فنی ما اطلاع دهید